Rola radioterapii oczodołów w leczeniu orbitopatii tarczycowej — aktualny stan wiedzy

07.02.2017

Marek Ruchała, Aleksandra Hernik, Ariadna Zybek

Streszczenie
Leczenie orbitopatii tarczycowej w przebiegu choroby Gravesa-Basedowa (GO, Graves’ orbitopathy ) nadal pozostaje dla klinicystów z całe- go świata dużym wyzwaniem terapeutycznym. Modyfikacja czynników ryzyka poprzez zaprzestanie palenia papierosów, wyrównanie hormonalne czy środki działające miejscowo uważane są za najważniejsze, a zarazem najskuteczniejsze metody leczenia w przypadku łagodnej GO. Korzyści może przynieść również stosowanie preparatów selenu. Leczenie dożylne preparatami glikokortykosteroidów pozostaje terapią pierwszego rzutu w przypadku umiarkowanej oraz ciężkiej GO, chociaż u niektórych pacjentów takie leczenie jest nie- wystarczające. Radioterapia jest stosowana w leczeniu GO od wielu dziesięcioleci i jest uznawana za skuteczną w przypadku aktywnej postaci choroby, jednak dającą gorsze wyniki niż systemowa terapia glikokortykosteroidami. Aktualnie dostępnych jest jedynie 8 rando - mizowanych prac, które dostarczają rzetelnych informacji do analizy skuteczności i radioterapii w GO. Wykazano, że efektem radioterapii jest głównie zwiększenie ruchomości gałek ocznych oraz pozytywny wpływ na zmiany patologiczne tkanek miękkich oczodołu, bez istot- nego wpływu na stopień wytrzeszczu. Połączenie obu metod leczenia okazało się być bardziej efektywne niż każda z terapii zastosowana osobno, szczególnie w przypadku opornej bądź nawracającej GO. Radioterapia oczodołów wydaje się metodą bezpieczną, obarczoną niewielkim ryzykiem działań niepożądanych, pojawiających się długo po zakończeniu leczenia. Jednak powinno się unikać tej metody u pacjentów z retinopatią w przebiegu cukrzycy bądź nadciśnienia tętniczego oraz u osób młodych (< 35 rż.). Radioterapia oczodołów, jako bezpieczna i efektywna metoda leczenia drugiego rzutu, jest wykorzystywana w niektórych krajach jako leczenie wspomagające drugi kurs steroidoterapii systemowej, jeżeli poprawa po pierwszym kursie nie była zadowalająca. Jednak dalsze, randomizowane badania z podwójnie ślepą próbą są nieodzowne, aby potwierdzić skuteczność tej terapii. (Endokrynol Pol 2014; 65 (5): 388–396)

Słowa kluczowe: radioterapia; orbitopatia Gravesa; orbitopatia

Pełna treść publikacji (w języku angielskim i polskim) na łamach Endokrynologii Polskiej »