Zapalenie przysadki – nowe spojrzenie na diagnostykę i leczenie.

31.07.2019

Łukasz Kluczyński, Aleksandra Gilis-Januszewska, Damian Rogoziński, Jacek Pantofliński, Alicja Hubalewska-Dydejczyk

Streszczenie
Zapalenie przysadki jest rzadko występującą endokrynopatią, zbiorczo określającą procesy zapalne obejmujące gruczoł i/lub jego szypułę. Choroba może rozwinąć się jako schorzenie pierwotne, ograniczone do przysadki, lub wtórne do innych patologii. Klasyfikacja zapalenia przysadki opiera się na kryteriach etiologicznych, anatomicznych i histologicznych. Objawy kliniczne mogą być rezultatem powiększenia się przysadki, stwierdzanych niedoborów hormonalnych, moczówki prostej, a także hiperprolaktynemii. Złotym standardem diagnostycznym pozostaje wykonanie biopsji z pobraniem materiału do oceny histologicznej, ale z uwagi na inwazyjność i duże ryzyko powikłań, badanie to jest rzadko wykonywane. Diagnoza opiera się na obrazie klinicznym, oznaczeniach biochemicznych i obrazowaniu.
Ze względu na rzadkość choroby brakuje jednoznacznych algorytmów diagnostyczno-terapeutycznych. Podstawowe leczenie polega na substytucji hormonalnej. Wysokie dawki sterydów są leczeniem z wyboru w przypadkach przebiegających z objawami masy guza
i uciskiem na sąsiednie struktury. U pacjentów z opornością na sterydy lub z nieakceptowanymi skutkami ubocznymi ich stosowania z powodzeniem wdrażano terapię opartą na innych lekach immunosupresyjnych. Przebieg choroby jest zróżnicowany, część chorych wykazuje regresję obserwowanych zaburzeń, u innych może dochodzić do włóknienia i atrofii przysadki, co objawia się obrazem pustego siodła i trwałą niedomogą gruczołu. Założeniem niniejszej pracy jest przedstawienie najważniejszych informacji dotyczących epidemiologii, obrazu klinicznego, a także diagnostyki i leczenia pierwotnych zapaleń przysadki, w celu lepszego zrozumienia choroby oraz wdrożenia właściwego postępowania. Dodatkowo, krótko scharakteryzowano również pourazowe i związane z immunoterapią zapalanie przysadki.  


Słowa kluczowe: hypophysitis; pituitary insufficiency; hypopituitarism; diabetes insipidus; pituitary stalk lesion

Pełny artykuł dostępny na łamach Endokrynologii Polskiej »