Pułapki w diagnostyce incydentaloma nadnerczy

03.07.2017

Streszczenie
Przypadkowo wykryty guz nadnercza (AI, adrenal incidentaloma) to każda zmiana o średnicy ≥ 1 cm, wykryta w trakcie diagnostyki obrazowej niezwiązanej z podejrzeniem patologii nadnerczy. Każdy przypadkowiak nadnercza wymaga szczegółowej oceny hormonalnej i obrazowej. Pierwszorazowa diagnostyka obejmuje radiologiczną ocenę fenotypową zmiany (szczególnie w badaniu tomografii komputerowej lub — w razie istniejących przeciwwskazań — w badaniu MR) oraz biochemiczną ocenę aktywności hormonalnej nowotworu (obejmującą oznaczenie okołodobowego rytmu kortyzolu, stężenie kortyzolu w ślinie, 24-godzinny test wydalania kortyzolu i metoksykatecholamin z moczem, krótki test supresji wydzielania kortyzolu z zastosowaniem 1 mg deksametazonu, ocenę poziomu ACTH, stężenia aldosteronu i ARO oraz stężenia androgenów nadnerczowych). Każdy krok diagnostyczny jest związany z ograniczeniami i niedoskonałościami metod. Wiek pacjenta, choroby towarzyszące oraz pobierane leki muszą zostać uwzględnione przy interpretacji wyników badań. Ważne jest, aby pamiętać, że wspomniane powyżej czynniki mogą powodować fałszywie dodatnie lub fałszywie negatywne wyniki testu. Celem niniejszej pracy jest podsumowanie etiologii najczęstszych zdarzeń diagnostycznych, które mogą prowadzić do błędnej diagnozy, zwiększenia niepokoju pacjenta, a w konsekwencji skutkować wprowadzeniem nieprawidłowej terapii lub jej zaniechaniem. Świadomość ograniczeń testów biochemicznych i obrazowych oraz znajomość przyczyn fałszywie pozytywnych i fałszywie negatywnych wyników pozwala na optymalizację procesu diagnostycznego. Jednocześnie analizowane czynniki mogą przyczynić się do zmniejszenia niepotrzebnych i często powtarzanych testów, co pozwoli uniknąć kosztów nieuzasadnionej głębokiej diagnostyki.

Słowa kluczowe: guz nadnercza; incydentaloma; diagnostyka hormonalna; wyniki fałszywie dodatnie

Pełna treść publikacji (w języku angielskim i polskim) na łamach Endokrynologii Polskiej »