Metformina — nowy stary lek

28.08.2017

Streszczenie
Od lat metformina jest złotym standardem w leczeniu cukrzycy typu 2. Według rekomendacji najważniejszych towarzystw diabetologicznych jest to lek pierwszego wyboru do stosowania w monoterapii u chorych ze świeżo rozpoznaną cukrzycą typu 2. Jest ona również zalecana w terapii skojarzonej cukrzycy w połączeniu z pochodną sulfonylomocznika, lekiem inkretynowym, flozyną czy insuliną, niezależnie od ilości wstrzyknięć na dobę. Metformina oprócz właściwości wykorzystywanych w leczeniu cukrzycy, od pewnego czasu traktowana jest jako lek o tak zwanym działaniu plejotropowym, szczególnie, że z każdym rokiem pojawiają się nowe doniesienia o jej korzystnym wpływie na inne zaburzenia. Obecnie metformina ma rozszerzony zakres wskazań objętych refundacją o stan przedcukrzycowy, zespoły insulinooporności oraz zespół policystycznych jajników. Lek ten nie stymuluje wydzielania insuliny przez komórki beta trzustki, tym samym nie powoduje hipoglikemii. Działanie leku obniżające stężenie glukozy we krwi jest między innymi następstwem hamowania wątrobowej produkcji glukozy oraz uwrażliwiania tkanek obwodowych (tk. mięśniowa, tk. tłuszczowa) na działanie insuliny zarówno endogennej jak i podawanej z zewnątrz. Przez długi czas nie było wiadomo jaki jest dokładny mechanizm działania metforminy na poziomie komórki. Badania przeprowadzone w ciągu ostatnich lat dostarczyły wielu informacji, które pozwalają lepiej zrozumieć sposób działania leku oraz efekty kliniczne wynikające z jego stosowania. Metformina poza poprawą glikemii, ma neutralny wpływ na masę ciała, działa kardioprotekcyjne, poprawia parametry lipidowe, a także podejrzewa się, że wykazuje działanie przeciwnotworowe. Jej gromadzenie w obrębie błony śluzowej jelit może dodatkowo zaburzać ocenę obrazu PET-TK z wykorzystaniem 18F-dezoksy-glukozy (FDG). Celem artykułu jest szczegółowe omówienie właściwości metforminy, jej mechanizmów działania oraz efektów klinicznych terapii.

Słowa kluczowe: metformina; właściwości metforminy; cukrzyca typu 2

Pełna treść publikacji (w języku angielskim i polskim) na łamach Endokrynologii Polskiej »