Endokrynne implikacje otyłości i zabiegów bariatrycznych

19.10.2018

Michał Dyaczyński, Colin Guy Scanes, Helena Koziec, Helena Koziec, Krystyna Pierzchała-Koziec

Streszczenie
Otyłość jest szeroko rozpowszechnioną w świecie chorobą związaną z zaburzeniami układu endokrynnego. W ostatnich latach przeważa opinia, że jedynym skutecznym sposobem leczenia otyłości jest zabieg bariatryczny. Dlatego też celem niniejszej pracy przeglądowej było porównanie publikowanych w ciągu ostatniej dekady poglądów na hormonalną regulację apetytu, przyczyn rozwoju otyłości i procedur bariatrycznych. Publikacje zostały wybrane pod kątem: 1. przyczyn i konsekwencji otyłości, głównie zaburzeń hormonalnych; 2. rozwoju metod bariatrycznych, począwszy od pierwszej do obecnie stosowanych i perspektywicznych mniej agresywnych; 3. oceny wpływu zabiegów bariatrycznych na endokrynny status pacjenta. Najczęściej występującymi hormonalnymi zaburzeniami kojarzonymi z otyłością są: dysfunkcja podwzgórzowych szlaków związanych z pobieraniem pokarmu, insulinooporność, zmiany aktywności hormonów jelitowych i patologiczna aktywność hormonalna adipocytów. Obecnie najbardziej rekomendowane procedury bariatryczne to laparoskopowe wyłączenie żołądkowo-jelitowe na pętli Roux-en-Y, mankietowa resekcja żołądka, regulowana opaska żołądkowa. Procedury bariatryczne, głównie kombinacje restrykcyjne i ograniczające wchłanianie, obniżają masę ciała i eliminują wiele, ale nie wszystkie komponenty syndromu metabolicznego.

Wnioski:
1. Głód i sytość regulowane są przez interakcję nerwowych i endokrynnych sygnałów. 2. Wydzielanie adipokin ze zdrowej tkanki tłuszczowej warunkuje stan przeciwzapalny, zwiększenie insulinowrażliwości i działanie kardioprotekcyjne. Przy zwiększonej objętości tkanki tłuszczowej adipokiny mają działanie prozapalne, aterogenne, mogą wywołać insulinooporność i ogólnie negatywne zmiany systemowe. 3. Zabiegi bariatryczne nie są rozwiązaniem dla wszystkich otyłych pacjentów. 4. Długotrwała, pozabiegowa obserwacja zmian profilu hormonalnego jest niezbędna i powinna być obligatoryjna.

Słowa kluczowe: otyłość, zaburzenia endokrynne, zabiegi bariatryczne, hormony żołądkowo-jelitowe

Pełna treść publikacji (w języku angielskim i polskim) na łamach Endokrynologii Polskiej »